Eerste hulp bij honger

HONGER

We krijgen er dagelijks mee te maken. Althans; de meesten van ons. Want geloof het of niet: er zijn dus óók mensen die nooit honger hebben. Maar hoe kan dat eigenlijk? Waarom ‘vergeet’ de één gewoon te eten terwijl de ander er juist de hele dag mee bezig is? Het antwoord op die vraag is nog niet zo 1, 2, 3 gegeven. Feit dat er maar liefst vijftien (!) soorten honger zijn, helpt daar niet bij. Millie van der Heijden, vitaliteits- en leefstijlcoach, weet alles van voeding én van honger en praat ons bij.

Voor wie nieuwsgierig is naar alle vijftien soorten: Marie-José Torenvloer en Meijke van Herwijnen schreven er beiden al eens een boek over: (H)Erken je honger en Weg met de weegschaal. Om een beetje overzicht in de ‘chaos’ te creëren kunnen we de hongersoorten onderverdelen in drie groepen; gewoonte- en onrusthonger en smaakhonger.

“Het is superbelangrijk om jouw honger op de juiste manier te voeden, maar voordat je daarmee aan de slag kunt, is het goed om iets meer te weten over waar het vandaan komt.”

BUIKHONGER

“Als je lichaam in balans is, dan geeft het elke vier tot zes uur een hongerprikkel af. Je merkt bijvoorbeeld dat je jezelf minder goed kunt concentreren, dat je slaperig wordt of hoofdpijn krijgt. Allemaal signalen dat het tijd is voor nieuwe brandstof, in de vorm van koolhydraten, voedingsstoffen en bouwstoffen. Zolang het maar wél voedzaam is. De stelregel daarbij is eigenlijk: als het gevlogen, gezwommen of gerend heeft óf als het aan een boom, struik of onder de grond heeft gezeten, dan is het goed. Anders gezegd: probeer zo min mogelijk bewerkte producten te eten. De juiste voedingsstoffen zorgen voor fysieke verzadiging.

GEWOONTE- EN ONRUSTHONGER

Verreweg de meeste hongersoorten vallen onder deze noemer. De ‘ik-heb-zin-in-wat-lekkers’-honger. In de meeste gevallen trek je gewoon een la open en de eerste de beste zak chips die je tegenkomt, is op dat moment prima. Deze vorm van honger heeft bijna altijd een fysieke of mentale achtergrond. Emotie-eten dus. De redenen lopen uiteen. Omdat het ‘gewoon gezellig’ is. Of vanuit normen en waarden. “We willen graag aardig gevonden worden en daarom doen we mee. Maar we doen het ook uit respect. Want hoe lastig is het om op een verjaardag een gebakje af te slaan. Nog moeilijker wordt het als je schoonmoeder die appeltaart zelf gebakken heeft. En ‘nee’ zeggen is helemaal onmogelijk als ze ‘m speciaal voor jou óók nog eens glutenvrij heeft gemaakt.”

Gewoonte- en onrusthonger komen regelmatig op vaste momenten voor. “Denk aan dat koekje bij de koffie tijdens het achtuurjournaal. Het zit voorgeprogrammeerd in je hoofd. Je kunt er niks aan doen. Zodra je het deuntje van Netflix hoort, denkt je brein aan popcorn of chips. Je speekselklieren beginnen te werken en er gebeurt van alles in je lichaam.” In tegenstelling tot buik- en smaakhonger, zorgt deze vorm van honger juist níet voor verzadiging. “Vaak heb je daarna spijt dat je jezelf zo hebt laten gaan.”

SMAAKHONGER

Naar deze twee hongersoorten, bestaat er ook zoiets als smaakhonger. Een vorm van honger die volgens Millie lang niet iedereen heeft. “Het is echt een heel specifieke, vaak ongezonde trek. Zo eentje die bijvoorbeeld door hormonen gestuurd wordt en niet op vaste momenten voorkomt. Waar je speciaal voor naar de supermarkt rijdt. Hij komt vaker bij vrouwen voor en een alternatief voor het product waar je op dat moment zin in hebt, is er simpelweg niet. Als jij je zinnen op pure chocolade met nootjes van merk A hebt gezet, dan is er niets anders dat voldoening geeft.”

Volgens Millie is het superbelangrijk om toe te geven aan deze honger: “Vergelijk het met een skippybal die je onder water probeert te houden. Je kunt ‘m nog zolang tegenhouden, op een gegeven moment moet ‘ie gewoon omhoog. En als ‘ie dan gaat, dan gaat ‘ie ook écht. Als je deze specifieke honger onderdrukt, dan komt er een moment dat je het niet langer tegen kunt houden. En dan blijft het niet bij dat ene stukje chocolade, maar wordt het meteen een hele reep.”

Tip van Millie: “De kunst is om er goed voor te gaan zitten en dat stukje chocolade heel bewust op te eten, er echt van te genieten. Alleen dan krijg je die mentale verzadiging waar je op dat moment naar zoekt.”

AAN DE SLAG MET JOUW HONGER

Ben je benieuwd naar waar jouw honger vandaan komt en wat je het beste kunt doen op zo’n moment? Met de tips van Millie kun je zelf aan de slag.

1. Is het honger of toch dorst

   “Honger wordt vaak verward met dorst. Drink daarom eerst eens een glas water en wacht twintig minuten om te zien wat er gebeurt.”

2. Waar heb je écht behoefte aan

   “Eten doen we vaak uit emotie. Daarom is het belangrijk dat je het principe van honger begrijpt. Stel jezelf de vraag: “Ben ik moe, verdrietig of misschien wel eenzaam? En heb ik dus eigenlijk niet gewoon behoefte aan een bed, iemand om mee te praten of een arm om me heen?””

3. Voed jezelf op voedingsstoffen

   “Je kunt je dagelijkse calorieën in één keer binnenkrijgen met een Big Mac menu en twee uur later weer honger hebben. Dat komt omdat je wél de benodigde calorieën binnenkrijgt, maar niet de benodigde bouwstoffen om goed te kunnen functioneren. Wanneer je lichaam alleen de calorieën ‘afvinkt’, geeft het al snel een signaal af: ‘Joehoe, ik mis nog negentig procent!’ Voed jezelf dus op voedingsstoffen dan verdwijnt je honger en overeet je jezelf minder snel.”

4. Zorg voor voldoende slaap

   “Bij slaapgebrek produceer je meer van het hormoon gherline wat een hongergevoel veroorzaakt. Het hormoon leptine, dat de eetlust onderdrukt, wordt juist verminderd. Zonder goede nachtrust kun je dus de hele dag honger hebben met overeten tot gevolg.”

5. Een lichaam in balans

   “Onverzadigbare honger is een signaal dat er iets niet klopt. Het heeft vaak te maken met een verstoorde hormoonbalans, stress, gebrek aan slaap, medicatiegebruik óf eenzijdige voeding. Het is belangrijk om erachter te komen waar je honger vandaan komt. Want wie te lang de verkeerde honger voedt, kan op termijn allerlei fysieke en mentale klachten ontwikkelen. Het ontwricht je lichaam en je systeem. Tijd voor actie dus!”

6. Houd een snackdagboek bij

   “Vind je het lastig om de oorzaak van jouw honger te achterhalen? Houd een snackdagboek bij! Noteer hierin het tijdstip, welke vorm van honger je hebt, hoeveel honger je had, of en wat je gegeten hebt, of het voedzaam was of juist een snack, waar je was op dat moment, met wie en hoe je je voelde. Als je dit twee weken doet, ga je zien wat de rode draad is. Zodra je die in beeld hebt, kun je in kleine stapjes werken aan verandering.”

De kunst is om er goed voor te gaan zitten en dat stukje chocolade heel bewust op te eten, er echt van te genieten