Eén op de vijf Nederlanders is een hoogsensitief persoon (HSP). Heb je een bedrijf met vijf medewerkers? Dan is de kans dus groot dat daar één HSP tussen zit! Lastig? Nee hoor, het heeft zelfs voordelen. In een goede samenwerking is het voor ieder bedrijf juist een meerwaarde om een HSP in dienst te hebben. Expert in hoogsensitiviteit Esther Bergsma onderzocht wat de ideale werkomgeving is voor een HSP om die extra voelsprieten optimaal te kunnen benutten op kantoor.
Nee, hoogsensitiviteit is geen zweverige term. Het is wetenschappelijk bewezen, vertelt Esther. “Voor een HSP is een brainstorm veel intensiever dan voor anderen. Als je de hersenen met elkaar zou vergelijken in een MRI-scan, zie je dat HSP’ers veel meer hersengebieden inschakelen. Ze pikken meer signalen op en verwerken die nog diepgaander en veelzijdiger ook. Ze combineren informatie, bekijken die vanuit verschillende invalshoeken. Daarvoor is meer bloedtoevoer naar het brein nodig en dit kost veel energie. Ze zijn ook sneller van slag door al die prikkels.”
HSP SCHAAMT ZICH
Hoogsensitiviteit is een persoonlijkheidskenmerk dat zich uit in een bovengemiddelde gevoeligheid voor indrukken en prikkels. Esther geeft aan dat hoogsensitiviteit een nog vrij jonge term is. “Het allereerste internationale wetenschappelijke artikel over hoogsensitiviteit verscheen in 1997. In Nederland verschenen de eerste boeken over dit onderwerp rond 2000. Je merkt nog steeds dat een flinke groep mensen niet weet wat het is, zelfs huisartsen en psychologen hebben soms geen duidelijk beeld van een HSP.” Ook constateert ze veel schaamte. “De hoogsensitieve personen hebben hun hele leven al negatieve feedback gehad: wat ben je toch snel moe, huil je nu alweer?”
Maar het is juist belangrijk om jezelf als HSP te accepteren. Nee, je mag niet van de wereld verwachten dat die zich volledig aan jou aanpast. Maar jouw werkgever wil ook het beste voor het bedrijf en dat is een medewerker die optimaal functioneert. Dus je kunt wel het gesprek aangaan met jouw baas. Esther: “Je hoeft niet op tafel te gooien dat je een HSP bent, je kunt er ook voor kiezen alleen heel concreet aan te geven waar je last van hebt. Bijvoorbeeld dat de radio te hard staat. Het is zo belangrijk voor een HSP om jezelf goed te kennen en te weten: wat heb ik nodig om goed te presteren?”
WERKGEVER: LEES JE IN
Ook voor de werkgever heeft ze een tip. “Lees je in over wat voor persoonlijkheden en eigenschappen je in je team kunt hebben. Geef bij je werknemers aan: ik weet dat iedereen anders is en behoefte heeft aan andere arbeidsomstandigheden om in te werken. Loop je ergens tegenaan? Kom naar mij toe.” Een werkgever kan een HSP echt naar grote hoogte brengen, volgens Esther. “Als de omstandigheden goed zijn, voelt een HSP zich bovengemiddeld goed en presteert hij of zij ook beter dan het gemiddelde. Maar als de omstandigheden niet fijn zijn, dan gebeurt precies het tegenovergestelde: hoogsensitieve personen blijken uit mijn onderzoek ook gevoeliger voor burnouts dan anderen. 57 om 15 procent.”
Gemene delers
Esther deed internationaal onderzoek naar ervaringen van hoogsensitieve personen op het werk. Ze kreeg hulp van andere experts, waardoor ze 5.500 kandidaten uit meer dan twintig landen kon ondervragen. Ze stuitte op een aantal gemeenschappelijke behoeften die voor veel werkenden gelden, maar voor een HSP extra wegen om in zijn werk optimaal te functioneren. En nee, dat is geen hoog salaris of de mogelijkheid. Om door te groeien. “Het allerbelangrijkste is een goede sfeer. Een HSP is zich heel erg bewust van zijn sociale omgeving, van hoe het met de ander gaat en wat er met de ander gebeurt. Een onveilige sfeer, waarin veel geroddeld wordt, kan bijvoorbeeld een enorm negatief effect hebben op de prestaties van een hoogsensitief persoon.”
Zij voegt daar gelijk een tip aan toe voor de HSP. “Een sfeer is iets ongrijpbaars, probeer concreet te bedenken wat je dwarszit en ga daarmee naar je werkgever. Bijvoorbeeld geroddel of het gepest van een collega.” Ook heeft ze advies over hoe je de sfeer kunt proeven als sollicitant. “Vraag of je eerst een dag mee mag lopen. In de huidige, krappe arbeidsmarkt is daar echt wel ruimte voor.”
Een kantoortuin raadt ze sowieso af. Klikkende pennen, luide telefoongesprekken en schuivende stoelen: veel gevoelige werknemers worden er knettergek van. 37 procent van de hoogsensitieve personen met ervaring in een kantoortuin noemt het ‘een onwerkbare situatie’, nog eens 48 procent heeft er last van, blijkt uit haar onderzoek. “Het is niet fijn dat een collega ze constant uit hun concentratie kan halen.”
Betekenisvol werk doen staat op twee als belangrijke arbeidsvoorwaarde voor een HSP. “Leg als werkgever regelmatig uit: waarvoor doen we het? Bij een onderwijzer kan het al genoeg zijn om te onderstrepen dat diegene leerlingen helpt om de laatste foutjes uit een projectstuk te halen. Bij betekenisvol werk doen komt ook het sociale karakter van een HSP weer naar boven. Hoogsensitieve mensen voelen heel goed aan wat een groep nodig heeft en willen het beste doen om collega’s te helpen.”
Als derde wil het merendeel van de door Esther ondervraagde gevoelige werkenden flexibel hun werktijden in kunnen delen, met genoeg vrije tijd. “Dat is ook heel belangrijk omdat het hoogsensitieve brein veel energie gebruikt met zijn diepgaande informatieverwerking.”
“Een werkgever kan een HSP echt naar grote hoogte brengen”
- Verantwoordelijkheidsgevoel. Als een collega zijn deadline niet redt, is het de HSP die zijn vinger opsteekt om te helpen.
- Empathie. Een HSP heeft veel spiegelneuronen, die zorgen dat je mee kan voelen met en je je in kunt leven in een ander. Dat is in sectoren als het onderwijs, de zorg en bij de politie heel nuttig.
- Sterke intuïtie. Intuïtie is volgens Esther geen zintuig, maar een talent om conclusies te kunnen trekken op basis van bewuste en onbewuste info. Je weet iets, zonder dat je kunt beredeneren waarom je het weet. Dat is vooral van waarde voor banen waarin je complexe beslissingen moet nemen.
- Het grote geheel zien. Een HSP zal niet snel een kortzichtige beslissing nemen. Door het talent om alles in het grotere geheel te zien, kunnen hoogsensitieven bepalen of iets een goede beslissing is voor het bedrijf of de organisatie.
- Creatief denken. Een HSP heeft een hele doos met legoblokjes, in plaats van een paar stukjes duplo om uit te putten. Hoe meer mensen waarnemen, hoe creatiever ze kunnen zijn, legt Esther uit. En een HSP neemt veel waar. Hij komt met oplossingen die voor sommigen te ver gaan, maar ook juist kunnen leiden tot nuttige vernieuwingen voor het bedrijf.
Geïnteresseerd in het werk van Esther? In Het hoogsensitieve brein vat zij alle wetenschappelijke bevindingen samen en laat ze het verschil tussen een hoogsensitief en niet-hoogsensitief brein zien.
‘Gelukkig hoogsensitief’ gaat over inzicht in je HSP-talenten, onder andere op het werk. En wil je testen of jij zelf hoogsensitief bent? Vul dan deze 24 vragen in: hoogsensitief.nl/test/
