Bas van de Goor was topvolleyballer. In 1996 werd de goedlachse rossige reus Olympisch kampioen en hij had een prachtige carrière in binnen- en buitenland. En Bas kreeg diabetes type 1. Nu volleybalt hij niet meer, maar is nog wel dagelijks bezig met sport en beweging. Én met diabetes. Met z’n Bas van de Goor Foundation beweegt hij mensen met diabetes richting een leefstijl die leven met diabetes aanzienlijk prettiger maakt.
Bas krijgt zijn diagnose tijdens zijn profcarrière in 2003. Dagelijks staat hij zeker drie uur op de baan en alles gaat goed. Zo goed zelfs, dat hij zich afvraagt wat die suikerziekte nou eigenlijk voor problemen geeft. Eet je drie boterhammen, spuit je drie keer insuline. Eet je er vijf, spuit je er vijf. No sweat. In mei 2005 stopt hij met volleybal. Door een blessure zit Bas noodgedwongen stil. Zijn glucosewaardes schieten alle kanten op en hij heeft twee keer zoveel insuline nodig. Beweging heeft duidelijk invloed op z’n diabetes. Onderzoek wijst uit dat hij daarin niet alleen staat; bewegen zorgt er bij iedereen voor dat insuline beter werkt en dat je glucosewaarden gemiddeld dalen. Met deze boodschap richt hij in december 2006 de Bas van de Goor Foundation op.
ÉÉN OP DE DRIE
Er zijn 100.000 mensen in Nederland met diabetes type 1. Leefstijl is daarin belangrijk, maar niet bepalend. Met type 1 maak je simpelweg geen insuline meer aan. Spuit je niet, overleef je niet. Dan zijn er 1,2 miljoen mensen met diabetes type 2. Daarin speelt leefstijl een grote rol. Eén op de drie Nederlanders krijgt te maken met diabetes type 2. Type 2 ontwikkelt zich bij ouderdom, inactiviteit en slechte leefstijl. Het goede nieuws: wanneer je jouw leefstijl aanpast, kun je dit uit- of afstellen. Er is geen enkel medicijn dat type 2 kan genezen, maar je kunt er wel zelf voor zorgen dat je insuline beter werkt en je dus ook minder van buitenaf nodig hebt. Door meer te bewegen. En dat kun je on-the-fly doen.
“STRESS HOUDT HET LICHAAM CONTINU ALERT DOOR EEN RESERVEVOORRAAD GLUCOSE AAN TE SPREKEN”
BEWEGING ON-THE-FLY
Bas: “Bewegen is goed voor iedereen. Voor mensen met diabetes nog extra. Voor een structurele verbetering is dagelijks een uur beweging beter. Diabetes of geen diabetes. En in ieder geval minder zitten. Als je meer dan elf uur per dag zit en een uur hardloopt, is de kans op bijvoorbeeld hartfalen nog altijd groter dan wanneer je niet sport en minder dan vier uur per dag zit. Bouw daarom routines in; loop je klanten altijd naar de deur, haal even een kop koffie, sta op wanneer je belt, fiets naar je werk, neem de trap. Het gaat om gedrag en plezier, niet per se om sport.”
FACTOR ZINGEVING
In gedrag en plezier zit duidelijk meer dan beweging en dagelijkse routine alleen. “Klopt”, zegt Bas, “zingeving is misschien wel de belangrijkste factor voor een positieve omgang met diabetes. Als je doet wat je wilt, stimuleer je alles om je heen in positieve zin. De keuze voor een baan waarin je happy bent, je relatie, zijn heel belangrijk. Dat dagelijkse geluk draagt direct bij aan een gezonde leefstijl én is relatief makkelijk te realiseren.”
INSULINE ALS SLEUTEL
In bijna alles wat je eet zitten suikers. Die vormen brandstof voor de spieren. Insuline is de sleutel die de spiercellen opent om de brandstof op te nemen. Maak je geen insuline meer aan, zoals bij type 1, dan blijft de suiker in je bloed zweven en heb je een hoge bloedsuikerspiegel. Je spieren blijven zonder brandstof zitten en je voelt jezelf slap. Bij type 2 maak je minder ‘sleutels’ aan en zijn ze van mindere kwaliteit. Eet je een koekje, dan is de kans groot dat zo’n broze sleutel breekt en heb je een tweede sleutel nodig. Heb je vijftig sleutels per dag, waarvan de helft broos, dan heb je er in feite maar 25 tot je beschikking. Structureel bewegen, maakt die sleutels steviger. Let je ook goed op wat je eet, dan heb je er minder nodig. Dubbele winst.
En voorkom stress. Stress houdt het lichaam continu alert door een reservevoorraad glucose aan te spreken. Er wordt dan constant extra suiker je lijf rondgepompt. Werkplezier en zingeving helpen je daarbij.
Tot slot maak je maar een bepaalde hoeveelheid sleutels aan. Gebruik je op één dag al je sleutels, dan maak je er daarna permanent minder van aan. Weinig bewegen en veel eten, leidt dus op den duur tot de ontwikkeling van diabetes. Gelukkig heb je de sleutel weg van diabetes zelf in de hand.
MET TRAPLOPEN VERBRAND JE ONGEVEER 10 KCAL PER MINUUT. DIT IS 560 KCAL PER UUR. MET TRAPLOPEN VERBRAND JE ZELFS MEER CALORIEËN DAN MET JOGGEN: MET 30 MINUTEN JOGGEN EN 15 MIN TRAP ÓP LOPEN VERBRAND JE HETZELFDE AANTAL CALORIEËN
15 JAAR BAS VAN DE GOOR FOUNDATION
Naar aanleiding van zijn eigen ervaringen richtte Bas in december 2006 de Bas van de Goor Foundation op. Naast de Nationale Diabetes Challenge, om mensen in beweging te brengen naar een gezondere leefstijl, organiseert de foundation sportieve activiteiten voor kinderen en fondsenwervende challenges voor volwassenen met diabetes. De stichting bereikt 500 kinderen en duizenden volwassenen per jaar.
