ADHD en de afgeleide non-hyperversie ADD zijn een stoornis. Een afwijking. Althans, dat zeggen zowel de naam als de vertaling ervan: Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Bovendien is het in de medische encyclopedie opgenomen onder de kop Minimal Brain Disfunction. In het Nederlands noemen we het Aandachtstekortstoornis mét of zonder hyperactiviteit (ADD). Afhankelijk van de bron, heeft 2 tot 5 procent van alle volwassenen voldoende symptomen om de diagnose ADD of ADHD te krijgen. Nou, lekker. Zit je dan met je stoornis. Toch levert het ook veel moois op; ADHD is te gek!
LEVEN MET ADHD IS WONDERLIJK. VAAK HEEL VERRASSEND EN SOMS EEN UITDAGING … VOOR ANDEREN.
Gewoon normaal doen
Leven met (een vorm van) ADHD is wonderlijk. Vaak heel verrassend. Soms een uitdaging. ‘In de pas lopen’ kost best veel energie. Vaak is het vooral voor anderen een uitdaging om het geduld en de tolerantie op te brengen om er goed mee om te gaan. Want wat voor jou misschien als onaangepast gedrag overkomt is allesbehalve bewust. ADHD lijkt dan een eenvoudig excuus. Terwijl het heel ingewikkeld kan zijn om ‘normaal te doen’ wanneer je aandacht ongeremd is en je zelfregulatie enigszins verstoord.
Veel volwassenen met ADHD of ADD zullen bovenstaand ervaringen (deels) herkennen. Partners en gezinsleden ongetwijfeld ook. Tot een bepaald moment vinden anderen je vooral druk creatief aanwezig wat lastig te peilen prettig gestoord of een ander mild label. Maar in een werksituatie zoals op kantoor wanneer mensen samenwerken en van elkaar afhankelijk zijn in een keten om van A naar B te komen wordt ADHD ineens heel lastig.
ADDAGELIJKSE ERVARINGEN
Als ik ‘s ochtends onder de douche stap, stopt bij mij de tijd. Niet dat ik een kwartier douche, maar die tijd telt niet mee in de voorbereiding voor vertrek. Elke dag opnieuw. Als ik om 16:00 uur ‘s middags de deur uit moet, heb ik vanaf 12:00 uur al niet meer echt de ruimte om iets anders te doen. En dan nog kom ik te laat. En wanneer ik ‘s avonds naar bed ga en de kaarsjes uitblaas in de huiskamer verlies ik zomaar een halfuur aan staren, genietend van de rust voor het slapengaan. Soms werkt het, soms niet. In bad lig ik tot het koud is omdat ik zo aandachtig aan het lezen ben. Als dat al lukt. Want vaker moet ik even terug omdat ik delen van de inhoud heb gemist door beweging in de achtergrond. Pittige jazz houdt me bezig, leidt af en brengt dus rust.
Eindeloos associëren en dat dan onophoudelijk hardop ventileren, liefst zingend tijdens het tandenpoetsen. Een recept van een halfuur achttien keer lezen en er ruim anderhalf uur over doen om het op tafel te krijgen. Of überhaupt niet starten aan een taak, omdat m’n hoofd drie andere dingen doet dan dat het op dat moment verwacht wordt te doen. Afdwalen, de tijd vergeten, taken stapelen zich vaak op. Zitten zonder op te staan of juist staan zonder te gaan zitten. Er hardop uitflappen wat ik denk – sorry – en voor de zoveelste keer weer te laat zijn.
Ik sta om 06:30 uur op, dan red ik uiterlijk 09:00 uur op kantoor wel, als het verkeer meewerkt; aan excuses geen gebrek. En dan kn ik beginnen aan m’n werk. Om gestoord van te worden? Nee hoor, da’s alleen de definitie. Zo ben ik.
DE BIJSLUITER
Impulsief gedrag concentratieproblemen hyperactiviteit rusteloosheid leermoeilijkheden prikkelgevoeligheid vergeetachtigheid mentale rusteloosheid verslavingsgevoeligheid. Het is nogal een lijst en leest haast als de mogelijke bijwerkingen op een bijsluiter het is immers helemaal niet gezegd dat elke (volwassen) ADHD’er per definitie last ervaart van deze zaken.
DE KRACHT VAN ADHD
Het positieve lijstje is weliswaar korter maar heeft in de werksfeer vaak een prettige invloed:
- EMPATHIE: ADHD’ers zijn vaak goede verbinders met een goed ontwikkeld empathisch vermogen. Een doorgaans benaderbare houding waardoor collega’s er ook makkelijk bij terecht kunnen. Daar komt bij dat ze intuïtief vaak bovengemiddeld sterk zijn en daar op durven vertrouwen.
- CREATIVITEIT: Een brein dat voortdurend in beweging is maakt soms heel bijzondere sprongen. Veel ADHD’ers zijn sterke out-of-the-box denkers impulsief genoeg om creativiteit de ruimte te geven en energiek genoeg om in brainstorms leiderschap te tonen in ideeën en het team. Linksom of rechtsom hun onconventionele brein maakt oplossingen origineel en vindingrijk.
- GEDREVENHEID: Als een ADHD’er getriggerd raakt door een taak in diens interessegebied is er geen houden meer aan. Vaak gevoed met een mate van hyperfocus waardoor de drive achter een activiteit enorm kan zijn.
- HUMOR: Creativiteit in combinatie met energie en impulsiviteit leiden vaak tot snelle reacties. Waar ADD’ers nog wel eens wat terughoudend kunnen zijn zijn ADHD’ers vaker makkelijke sprekers niet bang om te benoemen wat ze denken of zien en daarmee belangrijke sfeermakers in een team.
- ENERGIEK: De H van hyper kan met een beetje aandacht heel aanstekelijk werken. Zeker in teams kan dit een positieve slinger geven aan de gezamenlijke energie. Met hun wervelende binnenwereld stralen ADHD en ADD’ers vaak iets bijzonders inspirerends uit naar anderen.
Natuurlijk kan niemand de hele dag AAN staan ook niet met een afkorting achter je naam. Los van alle tips die je uit dit magazine kunt halen om de (werk)dag aangenamer en vitaler te maken voor jezelf geldt voor ADHD’ers dat vooral het aanbrengen van structuur in de dag helpt. Er over praten met collega’s of hulp vragen bij meer structuur in je werk ondersteunen hierbij. Deze structuur kan overigens ook aangeboden worden door collega’s die weten dat je hier baat bij hebt. Bespreekbaar maken van de krachten en valkuilen helpt om samen het beste in elkaar naar boven te halen.
Meer informatie over ADHD en ADD bij volwassenen vind je onder andere op adhd-nederland.nl en wijzijnmind.nl. Natuurlijk kun je altijd bij je huisarts te rade gaan als startpunt voor meer info.
