‘NA MIJN VRIJLATING WAS IK STERKER, POSITIEVER EN VEERKRACHTIGER DAN OOIT’
24 jaar oud was Joseph Oubelkas toen hij veroordeeld werd voor drugssmokkel. Onterecht maar met een keihard vonnis van tien jaar. Hij kwam vast te zitten in Marokko in een bomvolle vieze cel met honderden andere gevangenen ongedierte slecht eten en slechts een uurtje per dag tijd om te luchten. Tóch lukte het hem uiteindelijk om de regie te nemen over de situatie.
‘We zijn tot meer in staat dan we denken’
En nee, dat was echt niet altijd makkelijk en dat lukte ook niet meteen, benadrukt hij. “Ik moest eerst door een soort rouwproces. Ik moest abrupt afscheid nemen van mijn oude leven en om leren gaan met deze nieuwe situatie. Alle referentiekaders die ik had, stelden ineens niets meer voor. Ik ben door alle emoties heen gegaan.”
Het is dan 2004 en Joseph heeft zijn eigen IT-bedrijf waarvoor hij regelmatig op zakenreis gaat naar Marokko. Tijdens een bedrijfsbezoek bij een AGF-groothandel wordt er een grote partij hasj in één van de ladingen aangetroffen. Joseph wordt opgepakt als verdachte en later veroordeeld. Onterecht, oordeelt ook een vertrouwensadvocaat van de Nederlandse overheid, maar mengen in Marokkaanse rechtsgang mag niet. En dus wordt hij zonder overtuigend bewijs veroordeeld tot tien jaar cel. Zelfs in het hoger beroep, waarin al die bewijslast van tafel kon worden geveegd, bleef de eis staan.
“Waar ik eerst nog hoopvol was en lichtpuntjes zag, was dat na het hoger beroep helemaal weggevaagd. Het gevangenisleven was toen echt begonnen”, zegt Joseph. Maar de woede en het verdriet bleven uit. “Natuurlijk, ergens wilde ik het uitschreeuwen – het onrecht dat me werd aangedaan, deed zó’n pijn. Maar gek genoeg kon ik niet eens een traan laten. Dit vonnis was zo overduidelijk bespottelijk dat ik ergens in mezelf de kracht vond en dacht: ‘ze kunnen dit lichaam wel opsluiten, maar mijn geest blijft zo vrij als een vogel.” Joseph’s doel stond vast: hij zou deze hel gaan overleven. En hóe.
Maar het ‘als sardientje’ moeten slapen in een overvolle cel, het eten van grijze ‘drab’ dat door moest gaan als soep en weinig frisse lucht was dat op z’n zachtst gezegd een uitdaging. Joseph werd ziek en besefte dat een vitaal gevangenisleven begon bij zelfzorg. Een sterk lijf werd zijn focus. “Ik ging heel bewust twee keer per dag mijn tanden verzorgen om zo de focus op mezelf te houden. Het uurtje dat ik naar buiten mocht, benutte ik om te bewegen. Ook zorgde ik via familie van mijn medegevangenen en de gevangeniswinkel voor zo gezond mogelijke maaltijden.”
Ook begon hij dagboeken bij te houden. “Daarin beschreef ik heel bewust alle emoties die ik doormaakte en erkende deze ook. Door hiermee in verbinding te zijn, lukte het me steeds meer uit die slachtofferrol te kruipen.” Ook intellectueel daagde hij zichzelf uit: hij las veel boeken en leerde Arabisch.
‘ZE KONDEN MIJN LICHAAM WEL OPSLUITEN, MAAR MIJN GEEST BLEEF ZO VRIJ ALS EEN VOGEL’
En dan was er nog de onvoorwaardelijke steun van zijn moeder: Joseph putte veel kracht uit haar wekelijkse brieven. “Mensen zeggen weleens: ‘zonder de brieven van je moeder had je het niet gered.’ Dat is misschien wel zo, maar ik kóós er ook bewust voor om erin te geloven en naar te handelen.” ‘Je komt hier beter en sterker uit’, was de rode draad in haar brieven. En dat werd Joseph’s hogere doel. De focus op zichzelf, maar in verbinding met anderen. “Er zaten echt nog wel slechte dagen tussen waarbij onbegrip en boosheid weer om de hoek kwamen kijken. Maar ik werd steeds sterker: lichamelijk en geestelijk.”
En toen was daar na ruim vier jaar, 1637 dagen om precies te zijn, plotseling zijn vrijlating. Dit door gratie van de Marokkaanse koning. Joseph werd overgeplaatst naar Nederland en was op vrije voeten. Zonder strafblad en sterker, positiever en veerkrachtiger dan ooit.
Al snel besloot Joseph zijn ervaringen in te zetten en schreef de boeken ‘400 brieven van mijn moeder’ en later ‘Gezondheid, Liefde en Vrijheid’. Tot op de dag van vandaag geeft hij lezingen over zijn ervaringen. “Ik kan anderen natuurlijk niet vertellen wat zij bij een bizarre wending in hun leven moeten doen, maar ik kan wel delen hoe ik kracht heb weten te halen uit mijn situatie. En ik hoop dat ieder daar voor zichzelf weer iets uit kan halen.”
Want we zijn tot meer in staat dan we denken, gelooft Joseph. “Als iemand me van tevoren had gezegd wat me zou overkomen, had ik ongetwijfeld gezegd dat ik het niet zou overleven. Maar het tegendeel bleek waar. Dat maakt ook dat als me nu iets overkomt in het leven, ik daar nooit lang in blijf hangen. Ik kan dan snel analyseren, accepteren en doorpakken. Heel waardevol, want tijd is het meest kostbare bezit in je leven en jij bepaalt wat je ermee doet.”
En wat je ook meemaakt; iedere donkere periode kent een eind. “Als je ergens middenin zit, is dat vaak moeilijk te zien. Toen ik net tien jaar celstraf hoorde, had ik ook niet meteen hoop. Als iemand mij toen zou vertellen dat ik nu boeken zou schrijven, interviews en lezingen zou geven, had ik die persoon echt voor gek verklaard.”
